رشته دامپزشکی
معرفی دکتری عمومی رشته دامپزشکی
معرفی رشته دکتری دامپزشکی: دوره دکتری عمومی دامپزشکی (Doctor of Veterinary Medicine) یا DVM یکی از دوره های مصوب وزارت علوم و تحقیقات و فناوری است. این رشته در خصوص شناخت، پیشگیری، ریشه کنی و درمان بیماری های حیوانی اعم از بیماری های خاص حیوانات و یا بیماری های قابل انتقال بین انسان و حیوان می باشد. در مورد شیوه های کنترل و بازرسی بهداشتی مواد غذایی و فرآورده های با منشاء حیوانی، بهداشت خوراک و پرورش بهداشتی حیوانات، به مطالعه می پردازد. مسئول بهداشت دام در همه کشورها دامپزشکان می باشند تا بدین وسیله بهداشت و رفاه دام اعم از جانوران خشک‌زی و آبزی، انسان و اکوسیستم فراهم گردد.
اهداف رشته دامپزشکی
- دانش آموختگان دکتری عمومی دامپزشکی باید دارای دانش و مهارت های مناسب و کافی برای جهت گیری های شغلی متنوع در دامپزشکی از جمله تحصیلات تکمیلی باشند.
- دانش آموختگان دکتری عمومی دامپزشکی باید بتوانند مشکلات بهداشت دام را حل نمایند و باید دانش مدیریت بهداشتی حیوانات اهلی را دارا باشند و بتوانند در صنایع متنوع دامی مشغول شوند.
- دانش آموختگان دکتری عمومی دامپزشکی باید بتوانند از طریق نگارش گزارشات و مقالات علمی، شرکت فعال در مجامع علمی و تخصصی ذیربط، ارتباط فعال با ارباب رجوع، سازمان های دولتی و غیردولتی تخصصی و انجمن های صنفی صنایع مرتبط با رشته دامپزشکی نقش موثر خود را در جامعه ایفا کنند.
- دانش آموختگان دکتری عمومی دامپزشکی باید با ایمان به «ز گهواره تا گور دانش بجوی»، مسئولیت حرفه ای خود را در خصوص پیگیری یافته های نوین علمی بپذیرند و راه حل های لازم برای مشکلات جدید را تعقیب نمایند.
- دانش آموختگان دکتری عمومی دامپزشکی باید حساسیت جدی در خصوص رفاه، سلامت و بهداشت کلیه حیوانات را داشته باشند. دانش آموختگان باید از مسئولیت خود نسبت به حرفه دامپزشکی از نظر رفتار اخلاقی و حرفه ای آگاه باشند و درک مناسبی از سئوالات اخلاقی که دامپزشکان با آن مواجه هستند، داشته باشند.
- دانش آموختگان دکتری عمومی دامپزشکی باید این فرصت را داشته باشند که در طی دوران تحصیلات دانشگاهی آشنایی و تجربیات خود را در زمینه های متنوع غیر از حرفه دامپزشکی افزایش دهند تا آنها را برای گرفتن نقش مسئولانه در جامعه آماده کند.
ضرورت و اهمیت رشته دامپزشکی
- وجود جمعیت دامی گسترده در جوامع روستایی و عشایری، وجود گسترده مراکز صنعتی پرورش دام، طیور و آبزیان در سراسر کشور و نیاز جمعیت دامی کشور به خدمات دامپزشکی در جهت حفظ سرمایه دامی
- نیاز جوامع انسانی کشور به کنترل بهداشتی دام ها و فرآورده های دامی مورد مصرف انسان ها (گوشت، شیر، تخم مرغ، سایر فرآورد های دامی و اغذیه دریایی) از نظر آلودگی های عوامل بیماری زا، عوامل آلوده کننده محیط زیست، وجود باقیمانده های داروئی و مواد شیمایی و ...
- تامین نیروی انسانی مورد نیاز دامپزشکی برای خدمت در مراکز آموزشی، پژوهشی، تولیدی، صنعتی و خدماتی مرتبط با دامپزشکی و رشته های وابسته به گروه پزشکی
- ضرورت پیشگیری و کنترل بیماری های مهم واگیردار و بومی (مانند هاری، سل، بروسلوز، سالمونلوز، سیاه زخم)، بیماری های نوپدید و بازپدید (مانند جنون گاوی، سارس، آنفلوآنزای مرغی، تب کریمه، کنگو، کروناویروس شتر، آبولا، زیکا)، بیماری های حیوانات حیات وحش و اشکال تحت بالینی بیماری ها
- ضرورت کنترل بیماری های عفونی ویروسی، باکتریایی، انگلی و قارچی دام ها و بیماری های قابل انتقال بین انسان و حیوان که از نظر سرعت انتشار و ایجاد خسارات اقتصادی در سطح کشور و بین المللی حائز اهمیت می باشند.
- گسترش نگهداری حیوانات همراه و دست آموز توسط مردم و سازمان ها با اهداف سرگرمی، ورزش، آسایش های روحی و روانی، انجام امور مرتبط روزمره نیازمندان، نگهبانی، جسد یابی یا زنده یابی در هنگام زلزله و سایر حوادث غیر مترقبه، کشف مواد مخدر، مواد منفجره و از این قبیل موارد.
برای آشنایی بیشتر با رشته دامپزشکی، نقش و توانایی دانش آموختگان رشته دکترای دامپزشکی را بخوانید.
طول دوره و شکل نظام
یکی از موارد معرفی رشته دکتری دامپزشکی طول این دوره است. طول دوره دکترای عمومی دامپزشکی بطور متوسط 6 سال تحصیلی است. نظام آموزشی آن مطابق آئین نامه آموزشی دانشگاهها و موسسات آموزشی مصوب شورای عالی برنامه ریزی است. دروس بصورت نظری، عملی، نظری-عملی، کارورزی (انترنی) و کارآموزی (خارج از دانشکده) عرضه می شود.
ساعت آموزش برای هر واحد درس نظری 16 ساعت و عملی 32 ساعت و کارورزی و کارآموزی 64 ساعت است که در طی جلسات متعدد هفتگی مطابق با مقررات و آئین نامه های جاری آموزشی اجرا می شود.
دانشجویان این دوره علاوه بر گذرانیدن کلیه دروس تخصصی، مدتی از زمان تحصیل خود را به کارورزی در بیمارستان ها و درمانگاههای دامپزشکی وابسته به دانشکده دامپزشکی و همچنین به کارآموزی در درمانگاهها، بیمارستان ها، مزارع پرورش دام، کشتارگاه های صنعتی، کارخانه های مواد غذایی، شیلات و آبزیان، کارخانه های تولید خوراک دام، داروها و مکمل های مواد غذایی، آزمایشگاههای تشخیصی و تحقیقاتی و مراکز دامپزشکی استان، شهرستان، بخش، دهستان، روستاها و مناطق دامداری سنتی و عشایری می گذرانند.
تعداد و نوع واحدهای درسی
تعداد کل واحدهای درسی دوره دکترای دامپزشکی 222 واحد می باشد که براساس نوع دروس به شرح زیر طبقه بندی می شود:
- عمومی – 22 واحد
- تخصصی (الزامی) – 160 واحد
- تخصصی (انتخابی یا اختیاری) – 32 واحد
- کارآموزی – 2 واحد
- پایان نامه – 6 واحد
نگاهی به وظایف حرفه دامپزشکی در دنیای امروز
انتظاری که امروزه از حرفه دامپزشکی مورد نظر است بسیار متنوع و برخی از جنبه های آن به قرار زیر است:
- بهداشت مواد غذایی
- امنیت مواد غذایی
- مقاومت دارویی
- حفظ محیط زیست
- افزایش تولیدات دامی
- بهداشت حیوانات اگزوتیک
- بهداشت حیات وحش و شناسایی نقش آن به عنوان مخزن و انتقال عوامل بیماریزا
- بیمارهای منتقله از غذا، آب و ناقلین
- بیماریهای مشترک بین انسان و دام
- بیماریهای نوظهور و بازظهور
- داد و ستد محصولات دامی
- اقتصاد دامپزشکی
- رفاه و آسایش حیوانات
- تجزیه و تحلیل و ارزیابی و مدیریت عوامل خطرساز در بهداشت انسان و دام
- حقوق حیوانات
- معاینه های پیش از خرید
- بلایای طبیعی
- بهداشت گله
- واکسن ها و داروهای مورد استفاده در دام، پرندگان، آبزیان و حیات وحش
- قوانین و مقرارت دامپزشکی
- بیماریهای فرامرزی
- طب پیشگیری
- بهداشت کشتارگاههای دام و طیور
- بیمه دامپزشکی
خلاصه مطلب معرفی رشته دکتری دامپزشکی
تقریبا 875 از 1461 بیماری عفونی در انسان منشاء حیوانی دارد و در طی سالهای اخیر شیوع بیماریهای عفونی افزایش قابل توجهی یافته است، به طوری که 75 درصد از بیماریهای عفونی انسان منشاء دامی داشته است. دامپزشکان اغلب در صف اول دفاع در برابر بیماریهای مشترک بین انسان و دام و همچنین عوامل سمی یا بیوتروریستی هستند.
در دنیای امروز، تلفیق بهداشت عمومی، بهداشت دام و بهداشت زنجیره غذایی ارکان «دنیای واحد-بهداشت واحد» را تشکیل می دهند. بنابراین ضروری است که دانش آموختگان دانشکده های دامپزشکی مجموعه ای از آموزه های زیر را در بدو ورود به بازار کار به همراه داشته باشند که از آن جمله میتوان به موارد زیر اشاره نمود:
- توانمندیهای بیومدیکال، تکنیکی و بالینی
- مهارتهای اجتماعی
- مهارتهای علوم پایه ای و تخصصی
- ذهن خلاق و باز برای پذیرش علوم نوین، اندیشیدن، یاد گرفتن، پویشگری و اشتیاق به فهمیدن و مرتبط ساختن امور بالینی، بهداشتی، سیستمهای غذایی، بومزیستها و تحقیقات پایه ای و کاربردی
دانشجویان دامپزشکی باید به گونهای تعلیم و تربیت یابند که ضمن آگاهی و احاطه به شرایط موجود و حاضر قادر به انعطاف پذیری و پاسخگویی به نیازهای روزافزون آینده نیز باشند. یک دانش آموخته دامپزشکی باید شهروندی موثر و خلاق در ارتقاء سطح علمی، اقتصادی، اجتماعی و اخلاقی جامعه بوده و ضمن دارا بودن مقبولیت حرفه ای و آموخته های محلی، نگرشی جهانی داشته و با وجود آراسته بودن به توان کاری مستقل صاحب روحیه کار گروهی و توانمندی رهبری باشد.
ممکن است به مطالب زیر نیز علاقمند باشید:
- لیست واحدهای درسی رشته دامپزشکی
- نقش و توانایی دانش آموختگان رشته دکترای دامپزشکی
- اصول و روند ثبت سفارش ترجمه کتاب دامپزشکی
- رشته های تحت پوشش دانشکده های دامپزشکی